Quen era Lorca?
Federico García Lorca foi un poeta, dramaturgo e prosista. Pertenceu a chamada Xeración do 27
» ¡Libros! ¡Libros! Hace aquí una palabra mágica que equivale a decir: ‘amor, amor’, y que debían los pueblos pedir como piden pan o como anhelan la lluvia para sus sementeras. Cuando el insigne escritor ruso Fedor Dostoyevsky, padre de la revolución rusa mucho más que Lenin, estaba prisionero en la Siberia, alejado del mundo, entre cuatro paredes y cercado por desoladas llanuras de nieve infinita; y pedía socorro en carta a su lejana familia, sólo decía: ‘¡Enviadme libros, libros, muchos libros para que mi alma no muera!’. Tenía frío y no pedía fuego, tenía terrible sed y no pedía agua: pedía libros, es decir, horizontes, es decir, escaleras para subir la cumbre del espíritu y del corazón. Porque la agonía física, biológica, natural, de un cuerpo por hambre, sed o frío, dura poco, muy poco, pero la agonía del alma insatisfecha dura toda la vida. »
Fragmento do seu discurso «Medio pan e un libro»
A súa infancia
Nado no seno dunha familia acomodada da vega granadina. O seu pai Federico García Rodríguez (1859-1945), un hacendado e a súa nai Vicenta Lorca Romero (1870-1959), foi mestra e a causante de espertar no pequeno Federico o seu amor aos libros.
Con 11 anos muda da pequena vila onde naceu Fuente Vaqueros a cidade de Granada, cidade onde vivirá a súa xuventude ata os anos da Universidade.
Silvia Pérez Cruz. Pequeño Vals Vienes
Leonad Cohen. Take this Waltz
Anos na Universidade
No ano 1914 matriculouse na Universidade de Grananda para estudar as carreiras de Filosofñia e Letras e de Dereito. Durante esta época, Lorca reuníase con outros intelectuales na tertulia «El Riconcillo» do café Alameda.
A Residencia de Estudiantes
No 1919 Federico García Lorca trasladase á Residencia de Estudiantes, en Madrid. Durante os anos seguintes será o seu lugar habitual. Neste centro, que nace da base de Giner de los Riosue foi un dos principais núcleos da modernización científica e educativa do país.
Nesta primeira época coincidiron con Lorca na Residencia fixéronse amigoa tres importantes figuras da cultura do século XX: o cineasta Luis Buñuel e o pintor Salvador Dalí. A este grupo de amigos hai que añadir os nomes do inxeniero José Bello, do compositor Salvador Bacarisse, os escritores Rafael Alberti, Jorge Guillén, Juan Ramón Jiménez. Tamén o científico Severo Ochoa foi residente e outros moitos membros da intelectualidade: Miguel de Unamuno, Rafael Alberti, Alfonso Reyes Ochoa, Manuel de Falla, José Ortega y Gasset, Pedro Salinas, Blas Cabrera, Eugenio d’Ors, Manuel Altolaguirre …
Dali e Buñuel
Durante os años que Dalí, Buñuel e Lorca pasaron na Residencia, ademáis de crear fortes vínculos de amistade e incluso enemistade entre eles, os artistas tivieron ocasión de entrar en contacto coas diversas correntes estéticas e movementos de vanguarda que se estaban dando en Madrid, e Europa, así como de asistir a conferencias de científicos e artistas da talla de Einstein, Marie Curie o Le Cobusier entre moitos outros. Este ambiente intelectual como ningún otro, favoreció un intercambio cultural enorme que los tres genios supieron aprovechar para crear toda su obra posterior.
Xeración do 27
O término parte da data de decembro de 1927, cando se reúnen varios poetas en Sevilla, nun acto organizado pola » Sociedad Económica de Amigos del País» para conmemorar os trescentos anos da morte de Luis de Góngora. Esta reunión e a orixe do que pasou a chamarse «Generación del 27» da que forman parte escritores como Jorge Guillén, Pedro Salinas, Rafael Alberti, Dámaso Alonso, Gerardo Diego, Luis Cernuda, Vicente Aleixandre, Manuel Altolaguirre e Emilio Prados.
Nova Iork
No 1929, Fernando de los Ríos propuso a Lorca que o acompañase na súa viaxe a Nova Iork. Éste aceptó vendo a oportunidade de aprender inglés, renovar a súa obra e de vivir no extranjero por primera vez. Nesa época iniciou Poeta en Nueva York, publicada catro anos despois da súa morte. Nesta viaxe tamén coñece a moitos intelectuais, entre eles a Castelao quen facia unha viaxe xunto a súa dona. Este foi o primeiro contacto de Lorca con Galicia, logo realizará varias viaxes a nosa terra o que dará orixe os seu seis poemas en galego.
Luar na Lubre: Chove en Santiago
Cuba
No1930 deixa Nova Iork para mudarse a La Habana, onde explorou a cultura e a música cubana e traballou en novos proxectos como El público e Así que pasen cinco años.
A Barraca
De volta en España e coa instauración de la Segunda República en 1931, comenzou unha nova etapa para Lorca. O escritor codirixiú con Eduardo Ugarte La Barraca, un grupo de teatro universitario que representou obras teatrais do «Siglo de Oro» (Calderón de la Barca, Lope de Vega, Miguel de Cervantes) por cidades e vilas de España. O proxecto troncouse co estalido da guerra civil.
A súa morte
Se le vio, caminando entre fusiles,
por una calle larga,
salir al campo frío,
aún con estrellas de la madrugada.
Mataron a Federico
cuando la luz asomaba.
El pelotón de verdugos
no osó mirarle la cara.
Todos cerraron los ojos;
rezaron: ¡ni Dios te salva!
Muerto cayó Federico
—sangre en la frente y plomo en las entrañas—
… Que fue en Granada el crimen
sabed —¡pobre Granada!—, en su Granada.
Antonio Machado, «El crimen fue en Granda»
Lola Flores. Requiem por Federico García Lorca